معماری ایرانی در زمان ساسانی

شرحي بر معماري دورة اسلامي و تاثيرآن برهنر "روم غربي" و هنر اسلامي، ويژگيهاي معماري اين دوران، طاق، قوس، گنبد، شرحي بر شهر مدائن پايتخت ايران ساساني و شهر سلوكيه،شهرصد دروازه،طاق كسري و و ويژگيهاي معماري آن، مراسمي كه دراين بنا انجام ميشده، كاخ سفيد بناي ديگر ساساني در نزديكي شهرتيسفون، اسامي هفت شهري كه مدائن را تشكيل ميداده و شرحي دربارة آنان، فتح مدائن و انهدام آن ـ وصف مدائن از شعرا و سخنوراني كه پس از ويراني آن را ديدهاند، متن شعر فردوسي و خاقاني و ترجمة قصيده "بحتري" دربارة ايوان مدائن ـ توصيف قالي بهارستان و تخت صاقديس و ارزش هنري هريك.
ساسانيان سازنده شهرهاي بسياري بوده كه ويرانههاي چندي از آنها كه بجا مانده، نمودار شكوه و بزرگي و بلندنظري آنها
ميباشد. در كتاب شهرستانهاي ايران كه به زبان پهلوي مانده، نام صدها شهر كه شاهنشاهان ساختهاند، و تا چندي پس از آنها نيز آبادان بوده است، ياد شده. در اين گفتار به ذكر يكي از معظمترين و پزشكوهترين آن ميپردازد.
بطور مقدمه بايد گفته شود، كه معماري عهد ساساني با ا حداث طاقهاي آجري بجاي پوششهاي چوبي كه سرانجام در اثر پوسيدگي يا موريانه يا آتشسوزي ويران ميگرديد، و همچنين نياز كاخها را به ستونهاي زياد كه تالار گستردهاي را به شكل جنگلي از ستون سنگي يا چوبي درميآورد، و هنگام پذيرائي ناگزير عدهاي در پشت ستوها ديده نميشدند، و از لحاظ فرش هم توليد اشكال مينمود، حل كرده بودند و با بكار بردن طاقهاي هلالي مرتفع دهنهدار، كه فشار آن فقط بر روي حرزهاي دو سو بوده، از بكار بردن ستون و پوشش چوبي بينياز گرديدند. فايده و اثر محسوس اين معماري همين بس، كه تالار مدائن با 91 متر درازا و 26 متر پهنا، وسعتي در حدود نيمي از وسعت كاخ صدستون خشيارشا در تخت جمشيد، بدون وجود ستونهائي مسقف و با ارتفاعي بيش از دو برابر بلندي كاخ آپاداناي تخت جمشيد سرپا بوده است، و اگر هر آينه خليفه دوم عباسي «منصور دوانيقي» دست به ويراني آن براي بردن مصالحش دراز نكرده بود، چه بسا كه به اين صورت امروزي درنميآمد و با خلل كمتري بجا مانده بود.
در بسياري از بناهاي ساساني مصالح كمارزش و پست مانند سنگهاي شالوده يا آجر بكار رفته، ولي در ازا گچكاري و گچبري قابل توجه و شايان ارزشي بر روي آنها انجام ميدادند. همين گچبريها يكي از ويژگيها و مزاياي معماري ادوار اسلامي گرديد.
36 صفحه در قالب word